مقایسه ظرفیت اسمی، درآمد فروش و سودآوری پتروشیمی های ایران

به گزارش دیدگاه نیوز ، اطلاعات و آمار مربوط به صنعت پتروشیمی در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ توسط مراجع معتبر منتشر نگردیده است تنها آمار رسمی مربوط به صنعت پتروشیمی، آمار تولید سال ۱۳۹۸ توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌باشد که حجم تولید بخش پتروشیمی در این سال ۵۴.۶ میلیون تن اعلام کرده است. از این رو، با توجه به متوسط نرخ بهره برداری صنعت پتروشیمی ایران (۸۵ درصد)، ظرفیت اسمی صنعت پتروشیمی ایران در سال ۱۳۹۸ به صورت کارشناسی برآورد شده است که معادل ۶۴ میلیون تن است. برای برآورد ظرفیت اسمی صنعت پتروشیمی ایران در سال ۱۳۹۹، ظرفیت اسمی طرح‌های بهره برداری شده در این سال به ظرفیت سال قبل اضافه گردیده است. در سال ۱۳۹۸، بیشترین ظرفیت اسمی تولید صنعت پتروشیمی مربوط به گروه الفین و پلیمر‌ها می‎باشد و کمترین آن به گروه متانول تعلق دارد.
در سال ۱۳۹۸، ظرفیت اسمی شرکت‌های بورسی گروه الفین و پلیمرها، ۲۶.۵ میلیون تن است. از سوی دیگر ظرفیت اسمی شرکت‌های غیر بورسی ۴.۲ میلیون تن است. در سال ۱۳۹۹، طرح‌های میاندواب (۱۴۰ هزار تن)، کاویان (۲۰۸۹ هزار تن)، ایلام (۳۰۰ هزار تن)، لرستان (۳۳ هزار تن) و هکمتانه (۴۵ هزار تن) افتتاح شده اند که در مجموع حدود ۲۶۰۷ هزار تن به ظرفیت گروه الفین و پلیمر‌ها در این سال افزوده شده است.

اطلاعات و آمار مربوط به صنعت پتروشیمی در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ توسط مراجع معتبر منتشر نگردیده است تنها آمار رسمی مربوط به صنعت پتروشیمی، امار تولید سال ۱۳۹۸ توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌باشد که حجم تولید بخش پتروشیمی در این سال ۵۴.۶ میلیون تن اعلام کرده است. از این رو، با توجه به متوسط نرخ بهره برداری صنعت پتروشیمی ایران (۸۵ درصد)، ظرفیت اسمی صنعت پتروشیمی ایران در سال ۱۳۹۸ به صورت کارشناسی برآورد شده است که معادل ۶۴ میلیون تن است. برای برآورد ظرفیت اسمی صنعت پتروشیمی ایران در سال ۱۳۹۹، ظرفیت اسمی طرح‌های بهره برداری شده در این سال به ظرفیت سال قبل اضافه گردیده است. در سال ۱۳۹۸، بیشترین ظرفیت اسمی تولید صنعت پتروشیمی مربوط به گروه الفین و پلیمر‌ها می‎باشد و کمترین آن به گروه متانول تعلق دارد.
در سال ۱۳۹۸، ظرفیت اسمی شرکت‌های بورسی گروه الفین و پلیمرها، ۲۶.۵ میلیون تن است. از سوی دیگر ظرفیت اسمی شرکت‌های غیر بورسی ۴.۲ میلیون تن است. در سال ۱۳۹۹، طرح‌های میاندواب (۱۴۰ هزار تن)، کاویان (۲۰۸۹ هزار تن)، ایلام (۳۰۰ هزار تن)، لرستان (۳۳ هزار تن) و هکمتانه (۴۵ هزار تن) افتتاح شده اند که در مجموع حدود ۲۶۰۷ هزار تن به ظرفیت گروه الفین و پلیمر‌ها در این سال افزوده شده است.

ظرفیت اسمی اوره حدود ۶.۵ میلیون تن است که به غیر از پتروشیمی رازی مابقی شرکت‌ها در بازار سرمایه حضور دارند (پتروشیمی‌های پردیس، خراسان، شیراز، کرمانشاه). ظرفیت تولید امونیاک کشور ۵.۱۱ میلیون تن است. پتروشیمی لردگان با ظرفیت تولید ۱۰۷۵ هزار تن اوره و ۶۷۷ هزار تن آمونیاک در آذر ماه ۹۹ به بهره برداری رسیده است. از این رو در سال مجموع گروه اوره و آمونیاک حدود ۱۳.۴۲ میلیون تن ظرفیت دارد.

مجموع ظرفیت اسمی گروه متانول در سال ۹۸، معادل ۶.۷ میلیون تن بوده که شامل پتروشیمی‌های زاگرس، خارک، فناوران، شیراز و مرجان است. در سال ۱۳۹۹، طرح‌های کیمیای پارس خاورمیانه (۱۶۵۰ هزار تن)، کاوه (۲۳۰۰ هزار تن) و بوشهر (۱۵۶۰ هزار تن) به بهره برداری رسیده اند. بدین ترتیب مجموع ظرفیت اسمی گروه متانول در سال ۱۳۹۹، حدود ۱۲ میلیون و ۲۰۴ هزار تن است.

در گروه اروماتیک‌ها طرحی به بهره برداری نرسیده است لذا ظرفیت تولید این گروه همان عدد سال ۹۸ است.
در گروه سایر، در سال ۱۳۹۹، پتروشیمی تخت جمشید با ظرفیت ۹۸ هزار تن و پتروشیمی ارومیه با ظرفیت ۴۰ هزار تن سولفات پتاسیم به بهره برداری رسیده است. مجموع این سه گروه بعلاوه سایر عددی حدود ۷۴.۲ میلیون تن شده است.

طبق اخبار سایت اطلاع رسانی روابط عمومی شرکت ملی صنایع پتروشیمی (NIPC) براساس برنامه ریزی‌های انجام شده تا پایان سال ۱۴۰۰، طرح‌های پتروکیمیای ابن سینا، فاز ۱ متانول آرتا انرژی، پتروشیمی سبلان، پالایشگاه پارسیان سپهر، دی آریا پلیمر، پتروشیمی هنگام، پارس فنال، دی پلیمر آرین و فاز ۱ مسجد سلیمان طرح‌هایی هستند که تا پایان سال راه اندازی خواهند شد.
در ادامه به بررسی عملکرد مالی ۲۰ شرکت پتروشیمی منتخب پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار ایران می‌پردازیم که شامل شرکت‌های زیر می‌باشند: پتروشیمی زاگرس، خارک، فناوران، پردیس، خراسان، شیراز، شازند، مارون، جم، امیرکبیر، جم پیلن، اروند، تندگویان، آریا ساسول، نوری، بوعلی سینا، اصفهان، کرمانشاه، صنایع شیمیایی ایران و پارس.
همانطور که مشاهده می‌شود، ظرفیت کل این ۲۰ پتروشیمی منتخب (تقریبا ۴۷.۲ میلیون تن) می‎باشد. همچنین این ۲۰ پتروشیمی حدود ۴۲.۹ میلیون تن محصول تولید می‌کنند. به عبارت دیگر متوسط نرخ بهره برداری کل بیست شرکت منتخب، حدود ۹۱ درصد است.

در ادامه مقادیر ظرفیت اسمی، فروش و تولید واقعی هر کدام از پتروشیمی‌های منتخب ارائه گردیده است و این نکته قابل توجه می‌باشد که محصولات فرعی از قبیل بخار آب، اکسیژن، هیدروژن تولید شده طی فرآیند، در مجموع ظرفیت محصولات پتروشیمی در این جداول در نظر گرفته نشده اند.

*لازم به ذکر است که پتروشیمی‌های زاگرس و فناوران، علاوه بر متانول، به ترتیب بخار آب و هیدروژن نیز تولید می‌کنند، ولی ظرفیت آن‌ها جزء محصولات پتروشیمی در نظر گرفته نمی‌شود. از ظرفیت اسمی ۵۷۲۵ هزار تنی گروه متانول حدود ۴۹۶۰ هزار تن مربوط به محصول متانول است.

 سال مالی پتروشیمی پردیس، انتهای شهریور هر سال است.

در این گروه محصول تجاری اصلی اوره می‌باشد و مقدار زیادی از آمونیاک تولیدی طی فرآیند بعنوان ماده اولیه جهت تولید اوره مصرف می‌شود و همانطور که از تفاوت مقدار تولید و فروش آمونیاک در جدول فوق قابل مشاهده است، مقدار کمی از آمونیاک در انتهای فرآیند جهت فروش باقی می‌ماند. از ۱۰.۴۴۱.۷۰۰ تن ظرفیت اسمی گروه اوره و آمونیاک حدود ۵۹۴۷ هزار تن مربوط به محصول اوره است.

حدود ۲۹ درصد محصولات پتروشیمی، در حین فرآیند تولید بعنوان خوراک محصولات نهایی مصرف می‌شوند. در گروه الفین‌ها نیز محصولات تجاری اصلی پلیمر‌ها هستند و مقدار زیادی از اتان و اتیلن تولیدی طی فرآیند بعنوان خوراک عمدتا جهت تولید پلیمر‌هایی نظیر پلی پروپیلن و پلی اتیلن و … مصرف می‌شود و همانطور که از تفاوت مقدار تولید و فروش اتان و اتیلن در جدول فوق قابل مشاهده است، مقدار کمی از آن‌ها در انتهای فرآیند جهت فروش باقی می‌ماند. همچنین ظرفیت هیدروژن تولید شده در پتروشیمی‌های شازند و امیر کبیر و اکسیژن تولید شده در پتروشیمی اروند جزء محصولات پتروشیمی در نظر گرفته نشده اند.

 مقایسه مقدار و مبلغ درآمد کل و فروش داخلی و صادراتی پتروشیمی‌ها
در این بخش، جداول مقدار و مبلغ درآمد فروش پتروشیمی‌های منتخب، به تفکیک بازار داخلی و صادرات برای سال منتهی به ۲۹ اسفند ۹۸ و همچنین شش ماهه اول ۹۹ تشریح شده است. در این جداول مقدار و مبلغ درآمد کلیه محصولات اصلی و فرعی (بخار آب، اکسیژن و هیدروژن و …) و فروش بین مجتمعی لحاظ گردیده است. در جدول زیر کل مقدار فروش در گروه متانول در سال مالی ۱۳۹۸، حدود ۶.۱۳ میلیون تن با ارزش ۱۳۳.۶۲۳ میلیارد ریال می‌باشد که ۷۱ درصد آن صادر می‎شود. همچنین حجم و ارزش فروش شش ماه نخست ۹۹، تقریبا معادل ۵۲ و ۵۷ درصد فروش سال قبل است.

لازم به ذکر است که محصولات تولیدی پتروشیمی زاگرس، علاوه بر متانول، مقداری بخار آب نیز می‌باشد که متانول عمدتا صادر می‌شود و بخار تولید شده به پتروشیمی مبین فروخته می‌شود و فناوران نیز مقداری هیدوژن به فروش می‌رساند، به همین جهت مقدار فروش در این جدول از مقدار فروش در جدول ۷ گروه متانول بیشتر می‎باشد. همچنین پتروشیمی خارک فروش داخلی ندارد و کلیه تولیدات خود را صادر می‌کند.
در ادامه جداول زیر مشاهده می‌شود که از کل مقدار فروش ۶ میلیون تن محصولات گروه اوره و آمونیاک با ارزش ۱۹۷.۲۱۷ میلیارد ریال، حدود ۶۰ درصد صادر شده و مابقی در بازار‌های داخلی مصرف می‌شود. در مقابل در گروه محصولات الفین با کل مقدار فروش برابر با ۸.۵ میلیون تن و ارزشی معادل ۱,۱۷۱,۵۳۸ میلیارد ریال، تنها ۳۰ درصد مقدار کل آن صادر می‌شود.

همچنین حجم فروش گروه آروماتیک ها، ۱۰.۸۵ میلیون تن با ارزش ۸۷۵.۲۵۹ میلیارد ریال بوده، که پتروشیمی نوری بیشترین و پتروشیمی اصفهان کمترین فروش را دارند.

در مجموع، کل فروش ۲۰ پتروشیمی منتخب برار با ۳۰.۸۴ هزار تن می‌باشد، ۱۰.۹۷ هزار تن از آن (۳۵.۵ درصد) با ارزشی معادل ۱.۰۹۴.۲۶۶ میلیارد ریال به بازار‌های بین المللی صادر می‌شود و مابقی در بازار‌های داخل به فروش می‌رسد. مقدار صادرات بدلیل تحریم‌ها کاهش یافته است بطوری که در سال ۱۳۹۸ مقدار صادرات بالاتر از ۵۰ درصد فروش بود.

صورت‌های مالی و سود و زیان پتروشیمی‌ها

همانطور که در جدول زیر مشاهده می‌شود، کل دارایی‌های پتروشیمی‌های مورد بررسی در انتهای سال ۱۳۹۸، ۱۳۴۹ هزار میلیارد ریال می‌باشد، که ۹۳۶ هزار میلیارد ریال آن دارایی جاری و ۴۱۲ هزار میلیارد ریال آن دارایی غیرجاری می‌باشد ۶۹۲ هزار میلیارد ریال از دارایی با استقراض تامین شده و ۶۵۷ هزار میلیارد ریال آورده حقوق صاحبان سهام می‌باشد. پتروشیمی نوری بیشترین دارایی و پتروشیمی خراسان کمترین دارایی را در بین پتروشیمی‌ها دارند.

کل درآمد عملیاتی در سال ۹۹ مربوط به ۲۰ شرکت مورد بررسی، ۲.۴۹۴ هزار میلیارد ریال می‌باشد. پتروشیمی نوری با ۴۳۲ هزار میلیارد ریال بیشترین درآمد را دارد که معادل ۱۷.۳ درصد درآمد مجموع می‌باشد. پس از آن پتروشیمی جم، پارس، مارون قرار دارد. با کسر بهای تمام شده و هزینه‌های عملیاتی، مجموع سود عملیاتی ۹۴۵ هزار میلیارد ریال می‌باشد. در نهایت سودخالص بعد از کسر مالیات، ۱.۰۴۴ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به سال ۹۸ بیش از ۱۰۰ درصد رشد داشته است.. بیشترین حجم سود خالص مربوط به پتروشیمی پارس با رقم تقریبا ۱۲۲ هزار میلیارد ریال است.

دیدگاه نیوز را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید