روایتی عجیب از زندگی یک دلال ارز در تهران

دیدگاه نیوز / رضا که معمولا یک پیراهن خاکستری و چهارخونه می‌پوشد و ریش در حال رشد دارد، افزود: ” دلال بودن، پر از استرس، اما شیرین است. بخصوص وقتی که خوب پول دربیاوری”.

همزمان با پایین آمدن ارزش ریال در اثر مشکلات اقتصادی و ابهامات سیاسی، دلالان ارز روز‌های خوش خود را پشت سر می‌گذرانند. در ماه‌های گذشته، همزمان با کاهش بی‌سابقه ارزش ریال ایران در برابر دلار، حرف‌وحدیث‌های زیادی درباره ارز و دلالان ارز گفته شده است. شبکه الجزیره به سراغ یکی از بازیگران این عرصه در تهران رفته و نحوه کار او را تشریح کرده است.
الجزیره نوشت:” رضا، ۲۷ ساله، می‌خواست در یک شرکت بورس یا در یک شرکت بیمه در تهران کار کند. او توقعات زیادی داشت. سال‌ها پیش، او در آزمون نفس‌گیر کنکور رتبه برتر کسب کرده بود و اکنون در یکی از بهترین دانشگاه‌های ایران مشغول تحصیل در رشته اقتصاد در مقطع فوق لیسانس است. اما با توجه به نرخ تورم دو رقمی، او برای چندین سال، نمی‌توانست در بازار کار، شغلی پیدا کند. سرانجام او راننده تاکسی موتوری – یک روش سریع و ارزان حمل و نقل در خیابان‌های شلوغ تهران – شد”. در سال ۲۰۱۷، همزمان با آغاز سقوط ریال، رضا احساس کرد فرصت جدیدی برای پول درآوردن بیشتر بوجود آمده است. او که نخواسته نام خانوادگی‌اش فاش شود، در بازار آزاد تهران، دلال ارز شد. رضا پس‌انداز ریالی خود، که در آن زمان تقریبا معادل ۲۶ هزار دلار ارزش داشت، را از بانک خارج کرد و آن را در پروژه جدیدش گذاشت. در آگوست ۲۰۱۷، هر یک دلار در بازار آزاد ۳۸۴۰۰ ریال ارزش داشت. رضا به الجزیره گفته علیرغم ریسک‌ها، این تصمیم برای او مفید بود. او نیاز داشت تا پس انداز خود را حفظ کند. با توجه به نرخ ارز در ۱۳ آگوست ۲۰۱۸، یعنی دلار ۱۰۴۰۰۰ ریالی، اگر رضا پول ریالی خود را در بانک می‌گذاشت و آن را زیر سلطه نوسانات پولی رها می‌کرد، اکنون به مقدار ۱۶۴۰۰ دلار فقیرتر شده بود. از سال گذشته، فشار‌های داخلی بر اقتصاد ایران و ابهام در تهدید دونالد ترامپ برای خروج از توافق هسته‌ای باعث شد که ریال نصف ارزش خود را از دست بدهد. این سقوط در روز‌های منتهی به اجرای دور نخست تحریم‌های آمریکا در هفتم آگوست شدید بود. موج ناآرامی‌های اخیر هم بر اضطراب‌ها افزود. با استمرار سقوط ریال، ایرانیان آشفته که دنبال تبدیل پس انداز خود به دلار بودند، در به در دنبال رضا و همکاران دلالش گشتند. از دیدگاه رضا و گروهش، ترفند پول درآوردن ساده بود: دلار و یورو با قیمت پایین بخر و گران بفروش. رضا گفت: “نوسانات بازار به نفع دلالان کار می‌کنند”. از آنجا که تقاضا برای دلار همچنان بالاست، آن‌ها می‌توانند قیمت آن را دیکته کنند و ارزش ریال را بیشتر پایین بیاورند. تجارت در فردوسی میدان فردوسی تهران به دو چیز معروف است: کیف‌های چرمی و دلالان ارز. آنجا همان جایی است که رضا و رفقایش مدام پرسه می‌زنند. در روز‌هایی که رضا در دانشگاه نیست، او ساعت ۸ صبح از خواب بیدار می‌شود و ساعت ۱۰ به مکان معمولی‌اش در میدان فردوسی می‌رود و تا ۸ شب آنجا کار می‌کند. با یک نگاه مختصر به جمعیت، رضا می‌تواند یک چهره خارجی را تشخیص دهد که دنبال تبادل پول باشد. پس از یک تعقیب کوتاه یا یک ندای آرام، معامله مالی می‌تواند ظرف چند دقیقه انجام شود. رضا که معمولا یک پیراهن خاکستری و چهارخونه می‌پوشد و ریش در حال رشد دارد، افزود: ” دلال بودن، پر از استرس، اما شیرین است. بخصوص وقتی که خوب پول دربیاوری”. رضا گفته او فقط برای خود پول درنمی‌آورد بلکه برای خانواده‌اش هم پول درمی‌آورد. با وجود اینکه او مجرد است، اما هزینه‌های والدین بزرگسال و دو برادر و دو خواهر، که یکی از آن‌ها هم دلال ارز است، را تامین می‌کند. در حالی که بازار ارز ممکن است برای درآمد خالص رضا خوب باشد، او گفته لفاظی کلی ترامپ علیه ایران “برای اقتصادمان بسیار بد است”. سختگیری پلیس تجارت ارز در بازار آزاد، در ایران قاچاق شمرده می‌شود. امری که رضا و سایر دلالان بازار ارز را به اهداف تحت تعقیب پلیس تبدیل کرده است.
در فوریه، همزمان با آشکار شدن نخستین نشانه‌های سقوط دلار در سال جاری، بازداشت‌های گسترده‌ای در میدان فردوسی و خیابان‌های مجاور صورت گرفته است. در ژوئیه، حسن روحانی، ولی الله سیف، رئیس بانک مرکزی را طی سازماندهی سیاست پولی کشور برکنار کرد. احمد عراقچی، معاون سیف، که بر تبادل ارز خارجی کشور نظارت می‌کند، هم برکنار و سپس بازداشت شد. بانک مرکزی برای دلار نرخ ۴۲۰۰۰ ریالی را تعیین کرده است. با این حال، این نرخ فقط برای کالا‌های اساسی اختصاص داده می‌شود. علیرغم هشدار‌ها درباره تعقیب قانونی دلالان ارز، رضا همچنان در بازار ارز فعالیت می‌کند. به هر حال در بحران اقتصادی کنونی جایگزین‌های زیادی برای امرار معاش وجود ندارد. صبح روزی که رضا با الجزیره گفتگو کرد، پلیس برای بازداشت عده‌ای به میدان فردوسی آمد. رضا گفت: ” اگر تو را بگیرند، سه برابر پولی که داری، جریمه‌ات می‌کنند”. رضا در پاسخ به این سوال که اگر پلیس دنبال او و دلالان دوستش بیافتد چه کار می‌کند، گفت: “فقط مثل گربه، خواهیم دوید”.

دیدگاه نیوز را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید